Türkiye’de 1 milyon dolarlık ev alana vatandaşlık verilmesini kararı olumlu karşılandı ancak 1 milyon dolar ve üzerindeki konutların pazarın % 2-3’ü kadar olması nedeniyle “Yabancı 100-300 bin dolar aralığında konutları seçiyor. Bu fiyattan ev alana uzun süreli oturma izni verilirse canlılık o zaman yaşanır” deniyor
Yabancıya vatandaşlık verilmesi özellikle gayrimenkul sektörü temsilcileri tarafından olumlu karşılandı. Sektör, 2016 yılında yüzde 20 oranında gerileyerek 18 bin seviyesine gelen yabancıya konut satışının vatandaşlık hakkıyla birlikte 2017’de en az yüzde 20 artış ve 20 binin üzerinde satış bekler hale geldi. Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik’e göre ‘yabancıya vatandaşlık hakkı’ konut satışının artması için güzel bir başlangıç, ancak asıl ihtiyacı henüz karşılamıyor. Çelik, “Ülkemizden ev alan yabancıların büyük çoğunluğu 100-300 bin dolar aralığında konutları seçiyor. Bu fiyattan ev alana vatandaşlık değil, uzun süreli oturma izni verilirse o zaman ciddi bir canlılık yaşanır. 1 milyon dolar ve üzerindeki konutlar pazarın yüzde 2-3’ü kadar” değenlendirmesini yaptı.
1 milyon doların yüksek bir tutar olduğunu belirten Özak GYO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akbalık, “Kurdaki artışla fiyatlar yabancılar için makul seviyeye geldi. Vatandaşlıkla da yabancının iştahı artacak. Öte yandan daha düşük tutarda ev alana öncelikle oturma izni verilmesi, sonra bu oturma izninin vatandaşlığa dönüştürülmesi düşünülebilir. 300 bin dolarlık gayrimenkul alana önce oturma izni, ardından iyi bir misafir olarak faaliyet göstermesinden sonra, 5’inci yılın sonunda vatandaşlık verilebilir” dedi.
Yabancı konut sahiplerinin daha önce üç ay olan oturma izin süresi, 2013’teki yasal düzenlemeyle 1 yıla çıkarılmış, yabancılara 8 yılın sonunda sürekli oturma izni alma hakkına sahip olması hakkı tanınmıştı.
Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı ise TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek önceki gün yasalaştı. Buna göre, yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok 1 yıl geçerli çalışma izni verilecek. Yabancıya verilecek çalışma izni aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok 2 yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok 3 yıla kadar sonuçlandırılacak. Türkiye'de uzun dönem ikamet izni veya en az 8 yıl çalışma izni olan yabancılar, süresiz çalışma iznine başvurabilecek. Süresiz çalışma izni olan yabancı, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanacak. Ancak seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü olmayacak.
Vatandaşlık hakkı kararını Uluslararası İşgücü Kanunu ile gündeme gelen ‘nitelikli işgücü için turkuaz kart düzenlemesi’ pekiştirecek. Turkuaz Kart vatandaşlık hakkı demek olmayacak, ancak vatandaşlığa yakın haklarla Türkiye’de oturma izni verilmesi anlamına gelecek.
• Eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye'deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine, istihdama etkisi doğrultusunda başvurusu bakanlıkça uygun görülen yabancılara "Turkuaz Kart" verilecek.
• Turkuaz Kart, ilk 3 yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilecek ve kart sahibi yabancı, kanunla düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanacak. Turkuaz Kart sahibi yabancının, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına, "Turkuaz Kart sahibi yakını" olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verilecek. Ancak geçici koruma sağlanan yabancılara, Turkuaz kart ile ilgili düzenlemeler uygulanmayacak.
• Verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, ikamet izni yerine geçecek. Ancak Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda tanımlanan, "mülteci" ya da "ikincil koruma" statüsü sahibi dışındaki yabancıların ikamet izinleri, çalışma izni yerine geçmeyecek.
Kazanılmış hakların garanti altına alınması ve imar planlarının yarı yolda değişmemesi de önemli. Yabancıya konut satışında ‘farklı fiyat politikası’ uygulaması, yüksek komisyon kaygısı ve son dakika imar değişiklikleri, özellikle yatırımcıları hala ürküten detaylar arasında yer alıyor. Vatandaşlık ve çalışma izni ile ilgili sektörde gelişme kaydedilirken, imar haklarının korunmasının da sağlanması hala kritik bir önem taşıyor.
Emlakjet Haber