Riskli binadaysanız devlet yardımını nasıl alırsınız?

6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu olarak da bilinen Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nde yapılan son değişikliklerle ilgili bilgi veren Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, riskli yapılardaki konut sahibi ve kiracılar için yapılan devlet yardımlarını Emlakjet’ e anlattı.

Yardım, riskli yapılarda 18 ve riskli alanlarda 36 ay ile sınırlı

Devlet ile anlaşarak riskli yapıyı tahliye eden maliklere veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi (Diyelim ki bir eve sahipsiniz fakat evde oturma, evden yararlanma ve istifade etme hakkını bir başkasına devrettiniz. Bu durumda o ev üzerinde kullanma hakkı taşıyan kişi sınırlı ayni hak sahibi oluyor) olarak bu yapılarda ikamet edenlere geçici konut veya kira yardımı yapılabileceği 6306 Sayılı Kanunun 5. maddesinde açıkça düzenlenmiştir.

Uygulama Yönetmeliği'nin 16. maddesi uyarınca, anlaşma ile tahliye edilen riskli yapıların maliklerine, tahliye tarihinden itibaren Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılması mümkündür. Yardım süresi riski yapılarda 18 ve riskli alanlarda 36 ay ile sınırlıdır. Bu süreler dolmadan daha önce yeni inşa edilen bağımsız bölümlerin teslimi yapılmış ise kira yardımı ödemeleri de teslim tarihinde son bulacaktır.

Aylık kira yardımı 2017 için 860 TL’ye çıktı

Aylık kira yardımı Bakanlıkça belirlenecek ve her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TFE) yıllık değişim oranında güncellenecektir. Artık Uygulama Yönetmeliği’nin daha önceki düzenlemesinin aksine, maliklere, kiracılara ve sınırlı ayni hak sahiplerine, sahip oldukları veya kullandıkları kanun kapsamındaki bütün yapılardan dolayı kira yardımı yapılabilecektir. İnşaat halinde olup içinde ikamet edilen yapılarda kira yardımı ve faiz desteğinden ise sadece inşaat halindeki yapıda ikamet eden malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi yararlanacaktır. Bakanlığın yayınladığı kentsel dönüşüm kira yardımlarına göre, 2017'de en düşük kira yardımı Artvin ve Tunceli gibi illerde 535, İstanbul, Ankara ve İzmir’de 860 lira.

Tahliye zorla yapılmışsa kira yardımı yapılmıyor

Eğer anlaşma yolu ile tahliye edilen yapılan maliklerine mümkün olması halinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar geçici konut ve işyeri tahsisi de yapılması mümkündür. Burada dikkat edilmesi gereken husus ise; Uygulama Yönetmeliği’nin 16/4 fıkrası uyarınca, kira yardımı başvurularının tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde, Bakanlıkça belirlenecek bilgi ve belgelere istinaden yapılacak olmasıdır. Tahliye anlaşma yoluyla yani rızaen yapılmamış ve kamu gücü kullanılarak tahliye söz konusu olmuş ise kira yardımı başvurusu kabul edilmeyecektir.

Başvuru Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlükleri’ne

Eğer riskli alan veya rezerv yapı alanı söz konusu ise ilgili kuruma, riski yapılarda ise Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlükleri’ne yapılacaktır. Ancak Müdürlük bu yetkisini devretmiş ise kira yardımı başvuruları Belediyeler’e yapılacaktır.

Uygulama Yönetmeliği’nin 16/3 fıkrasına göre; uygulama alanındaki yapılardaki sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere 16/1 fıkra uyarınca belirtilen kira yardımının 5 katı kadar, kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara 2 katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecektir. Kredi Yönetmeliğinin 6. maddesi uyarınca ise anlaşma yolu ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya kiracı ya da sınırlı ayni hak sahibi olarak söz konusu yapılarda ikamet edenlere yapılacak olan kira yardımının dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanacağını belirtmektedir.

Malikten konut artarsa kiracıya da konut verilebilir

Uygulama Yönetmeliğinin 14. maddesi uyarınca; riskli yapıların maliklerine konut verilmesinden sonra arta kalan konut bulunuyor ise, riskli yapılarda kiracı veya ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet edenlere konut verilmesi için sözleşme yapılabilir. Yine Yönetmeliğin 15. maddesinin 6. fıkrasına göre, arsa payları 2/3 çoğunluğa veya Bakanlığa satılan kişilere Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, 14. madde çerçevesinde konut verilmesi mümkündür.

Daha sonra kira sertifikası da verilebilecek

Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan riskli yapıların maliklerine veya malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet edenlere konut sertifikası verilmesi de mümkündür. Konut sertifikasının usul ve esasları Bakanlıkça belirlenecektir. Bunun dışında, 6306 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği tespit edilenlere konut, arsa veya dönüşüm projeleri özel hesabından kredi verilmesi de mümkündür.

Emlakjet Haber - Nihal Yuvacan