Kamu yararı gözetilerek doğal ve kültürel mirasların korunması amacıyla devlet tarafından bazı arsa ve arazilerde yapılaşmaya ve herhangi bir değişime izin verilmeyen, koruma altındaki alanlara sit alanı denmektedir. Peki, sit alanı çeşitleri nedir, sit alanlarının sahip oldukları dereceler nedir, sit alanları yatırım için satın alınır mı? Bu ve bunun gibi bu konuya dair merak ettiğiniz bütün bu soruların cevaplarını Emlakjet olarak sizler için burada derlemeye karar verdik…
Hem kültürel hem de doğal miraslarımızın korunması ve bir sonraki gelecek kuşaklara bozulmadan aktarılması için sit alanları büyük önem taşımaktadır. Peki, sit alanı ne demek ? Sit alanı, kamu yararı gözetilerek doğal ve kültürel mirasların korunması amacıyla devlet tarafından bazı arsa ve arazilerde yapılaşmaya ve herhangi bir değişime izin verilmeyen, koruma altındaki alanlara denmektedir.
Peki, sit alanı çeşitleri nedir ? Üzerinde izinsiz bir yapılaşma ya da değişime izin verilmeyen bu alanlar, amaçlarına ve sahip oldukları niteliklere göre sınıflandırılmakta ve derecelendirilmektedir. İşte, niteliklerine göre sit alanları...
Doğal Sit Alanları: Tarih öncesi ya da tarihi jeolojik dönemlere ait olan yer altında, yer üstünde ya da su altında ender bulunan tarihi ve kültürel öneme sahip alanlardan oluşan bölgelere denir.
-Birinci derece doğal sit alanı: Sahip oldukları özellikler bakımından evrensel değerleri ve dünya üzerinde oldukça nadir bulunan doğaları olan ya da özel yapıları bulunduran alanlardır.
-İkinci derece doğal sit alanı: Doğal yapının bozulmasını engellemek ve kamu yararı düşünülerek koruma altına alınmış olan ve kullanımına sınırlı şartlar altında izin verilen alanlardır.
-Üçüncü derece doğal sit alanı: Sahip oldukları nitelikleri bakımından doğal yapısının bozulması engellemek için koruma ve gözetim altına alınmış fakat bölgenin ihtiyaçları bakımından konut yapımı için imara açılma ihtimali olan alanlardır.
Arkeolojik Sit Alanları: İnsanlık tarihinin eski zamanlarına ve eski uygarlıklarına ait olan yer altında, yer üstünde ya da su altında bulunduğu dönemin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliğini yansıtan özelliklerine sahip oluşumların ya da yapıların bulunduğu jeolojik alanlara denir.
-Birinci derece arkeolojik sit alanı: Tarihi araştırmalar için önemli envanterler sunan ve yalnızca bilimsel çalışmaların yapılmasına izin verilen, koruma altına alınmış olan alanlardır.
-İkinci derece arkeolojik sit alanı: Koruma kurulu tarafından belirli şartlar altında kullanılmasına izin verilen fakat bilimsel nitelikteki çalışmalar dışında sahip olduğu yapısı ve nitelikleri bozulmadan korunacak olan alanlardır.
-Üçüncü derece arkeolojik sit alanı: Koruma ve kullanma kurulu tarafından alınmış kararlar doğrultusunda yeni düzenlemelerin yapılmasına imkan verilen alanlardır.
Kentsel Sit Alanları: Tarihsel, estetik, mimari ya da sanat açısından tarihi ya da kültürel değere sahip olan ve bulundukları konum itibari ile bir arada olduklarında teker teker sahip oldukları kıymetten daha fazla anlam ifade eden yapılar, bahçeler, bitkiler, sokaklar, yerleşim dokuları, meydanlar, duvarlar ya da surlardan oluşan alanlardır.
Tarihi Sit Alanları: Sahip oldukları milli ya da askeri tarihi açısından önem ve manevi değer taşıyan, doğal yapıları bozulmadan korunarak sonraki nesillere aktarılması amaçlanan alanlardır.
Bir sit alanının sahip olduğu derece arsa ya da arazi üzerinde yapabileceğiniz değişiklikler ve inşa çalışmaları için belirleyici olan bir etken olmaktadır. Sit alanları 3 derecede sınıflandırılır.
Birinci derece sit alanı; sit alanının sahibi olsanız bile bilimsel nitelikteki arkeolojik çalışmalar dışında üzerinde en ufak bir değişiklik dahi yapılmasına izin verilmeyen alanlar olurken, ikinci derece sit alanları; koruma ve kullanma kurulu tarafından belirlenen koşullar dahilinde kullanılabilen alanlardır. Peki, 3.derece sit alanı ne demek ? Üçüncü derece sit alanı; koruma ve kullanma kurulunun almış olduğu kararlar doğrultusunda belirli zaman ve belirli koşullar altında sahip olduğu özellikler ve doğasını kaybetmeyecek şekilde üzerinde inşaat yapılmasına izin verilen alanlardır.
Konu ile ilgili olarak hazırladığımız "Restorasyon Nedir?" başlıklı yazımızı buradan hemen okuyabilirsiniz.