Gayrimenkul alımını tapuda düşük gösterenin cezası ne?

Gayrimenkul alım satımlarında düzenlenen belgelere, taşınmaz bedelinin doğru işlenmesi ciddi önem teşkil ediyor. Devlete ödenecek vergi miktarı, bu belgelerde beyan edilen meblağ üzerinden belirleniyor. Ancak ev satın alınırken bütçeye uyan bir gayrimenkul bulunduğunda vatandaşlar; emlak , tapu ve taşınma gibi giderleri minimumda tutma eğiliminde. Dolayısıyla tapu harcının daha az çıkması için, tapuda evin bedeli düzenlenen belgelerde düşük gösterilebiliyor. Ancak doğru ve tam ödenmeyen tapu ve harçlar sebebiyle taşınmazı alana da, satana da belli miktarlarda ceza kesiliyor. Bu sebeple taşınmaz ticaretinde fiyatı düşük göstererek vergiyi azaltmak daha fazla masrafla sonuçlanıyor.

Kârlı görünse de daha masraflı

Mesela emlak vergisi değeri 150.000 TL olan bir konut 300.000 TL’ye satılırsa, tapu satımının gerçek değer yani 300.000 TL üzerinden yapılması gerekiyor. 300.000 TL gerçek değeri üzerinden alım yapılırsa, % 2+2 yani 12.000 TL harç ödenmesi gerekirken bu işlem 150.000 TL üzerinden yapılırsa 6.000 TL ödeniyor. Alıcı ve satıcı ise kimi zaman bilerek, kimi zaman bilmeyerek tapuda düşük olan emlak değeri üzerinden işlem yapıyor ve daha az tapu harcı ödüyor. Ancak bu durumda da ceza ile karşılaşıyorlar. Örneğin tespit edildiği durumda iki harç arasındaki fark, gecikme cezasıyla birlikte alınıyor. Ayrıca hem alıcı hem de satıcıya ayrı ayrı, harcın % 25’i oranında vergi cezası kesiliyor.

Değer artışı vergisi ile büyük zarar edilebilir

Tapuda konut değerini farklı göstermenin tek sonucu, kesilecek ceza da değil. Gayrimenkul, el değiştirilmesini takiben 5 yıl içinde tekrar satılırsa, değer artışı vergisi ödenmesi gerekiyor. Gerçek beyan değil de örnekteki gibi 300.000 TL yerine 150.000 TL verildiyse ve gayrimenkul 5 yıl içinde 350.000 TL’ye satılırsa, 200.000 TL değerlenmiş görüneceği için ödenecek değer artışı vergisi de daha fazla oluyor. Bu durumda 200.000 TL’lik farka göre, yani yaklaşık % 35 daha fazla vergi ödenmesi söz konusu olabilir. Oysa konutun değeri en başından doğru gösterilmiş olsaydı, 50.000 TL değer artışı sağlandığından, ekstra fark ödenmeyecekti.

Yüksek değer hangisiyse, tapuda o beyan edilmeli

Konuyla ilgili konuşan Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Emlak Komisyonu Başkanı Hatice Kolçak, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine işaret ediyor ve yasa gereği tapu harcının bu maddeye göre belirlenen emlak vergisi değerinden düşük olmamak üzere işlem yapıldığını söylüyor. Öte yandan Kolçak, emlak vergi değerinin üzerinde bir değerle satış yapıldığı takdirde, tapu alım satım işleminin yüksek değer üzerinden yapılmasının zorunlu olduğunu dile getiriyor.

Emlakjet Haber