5 yılda konut fiyatları reel olarak % 45 yükseldi

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), ‘GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2018 1. Çeyrek Raporu’nu yayımladı. Türkiye Ekonomi Bankası’nın (TEB) katkılarıyla hazırlanan raporda, inşaat firmalarının kendi bünyelerinde faizsiz ve uzun vadeli satış kampanyaları başlattığına dikkat çekilerek 2018’in ilk çeyreğinde senetli satış oranının % 35,5 seviyesinde gerçekleştiği aktarıldı. Raporda, bunda 2017 yılında ortalama aylık % 1,01 seviyesinde olan konut kredisi faiz oranlarının 3 ayda % 1,20’ye ulaşmasının da etkili olduğu vurgulandı. Faiz yükselişiyle markalı konutta tüketicilerin çoğu bu dönemde banka kredili alım yerine senetli ödeme ve peşin seçeneğini kullanmayı tercih etti.

Faiz artışı ilk çeyreğe damga vurdu

Rapora göre faiz artışı konut alımını zorlaştırarak konut piyasasında daralmaya sebep oldu. Maliyet artışlarının fiyatlara sınırlı ölçüde yansığı belirtilen raporda, artan maliyetleri, yüklenicilerin önemli ölçüde bizzat üstlendiği aktarıldı. Konut kredisi faiz oranlarındaki yükseliş trendi 2017’nin son çeyreğinden bu yana devam ediyordu. Rapora göre 2018’in 1. çeyreği itibariyle konut kredilerindeki aylık faiz oranı bir önceki çeyrek sonuna göre 9 puan artarak % 1,17’ye, yıllık bileşik faiz ise % 14,96 seviyesinde gerçekleşti. Toplam konut kredisi hacmi 2017 sonu itibariyle 191 milyar TL’yi aştı. Takipteki kredilerin genel içindeki payı 2017’nin 4. çeyreği itibariyle % 0,42 oranında gerçekleşti.

Kur artışı yabancılara satışları pozitif etkiledi

2018’in ilk çeyreğinde markalı konutlardaki satışların % 6,1’i yabancı yatırımcılara yapıldı. 2017’nin son çeyreğinde yabancı yatırımcıya satış oranının % 3,7 seviyesinde olduğu belirtilen rapora göre bu artışın birincil sebebi, kur artışının yabancı yatırımcının ilgisini olumlu etkilemesi. 2018’in 1. çeyreğinde yabancıya konut satışı, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 24,1 oranında artarak 5 bin 298’e yükseldi.

5 yılda konut fiyatları % 45.49 arttı

Fiyat balonu oluşma tehlikesi olan bölgelerde fiyat aşırılıklarının törpülendiği ifade edilen rapora göre Ocak 2013 ve Ocak 2018 yılları arasında konut fiyatları reel olarak % 45,49 yükseliş gösterdi.

İlk çeyrekte satış sıfır konutlarda % 4,83, 2. elde % 8,25 azaldı

Yılın ilk çeyreğinde konut satışlarının, 2017’nin ilk çeyreğine göre % 6,72 azaldığına dikkat çekilen raporda, son 1 yılda ilk kez satılan konutlarda düşüşün % 4,83, ikinci el satışlarda ise % 8,25 oranında gerçekleştiği belirtildi. İpotekli satışlar % 28,55 azalırken, bu satışların genel içindeki payı 2017’nin ilk çeyreğinde % 38 iken, 2018’in ilk çeyreğinde ise % 29’a geriledi.

Yapı ruhsatı sayısı 1 yılda % 31,8 arttı

Rapora göre 2017 yılı sonunda yüzölçümü bazında, yapı ruhsatı adedi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 31,8 arttı. Yapı kullanma belgesinde ise artış oranı % 6,6 seviyesinde gerçekleşti. Daire sayılarına göre yapı ruhsatı sayısı bir yılda % 32,3, yapı izin belgesi sayısı ise % 8,91 arttı. Raporda yeni konut üretimi ve konut arzının devam ettiği vurgusu yapıldı. Stok erime hızı ise % 4,10 seviyesindeydi.

Cendere bölgesinde ofiste kiralama hareketliliği oldu

GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2018 1. Çeyrek Raporu” konutun yanı sıra ofis, AVM ve oteller üzerinde de veriler içeriyor. 1. çeyrekte metrekare bazında anlaşmaların % 53,9’u Anadolu Yakası’nda ve merkezi iş alanının dışında gerçekleşti. Kiralamaların % 22,6’sı merkezi iş alanında ve kalan % 23,5’i ise merkezi iş alanı dışında ancak Avrupa Yakası’nda kaydedildi. Raporda, özellikle Cendere bölgesinde geniş kapsamlı kiralama faaliyetlerinin gerçekleştiğinin altı çizildi. 2017’nin ikinci yarısında başlayan, kiracıların TL ile kiralama talebinin 2018’in ilk çeyreğinde de sürdüğü görüldü. Rapora göre 2018’in 1. çeyreğinde yeni kiralama işlemleri bir önceki yıla kıyasla % 19,6 artış gösterdi.

AVM sayısı 2018 sonuna dek 491’e ulaşabilir

2017 sonu itibariyle Türkiye’de sayısı 429’u bulan AVM’lerin sayısının 2018’in ilk çeyreğinde 10 adet arttığı ifade edilen raporda, 2018 sonuna dek bu rakamın 491’e ulaşmasının beklendiği kaydedildi. Rapora göre toplam kiralanabilir alanın da 15 milyonu metrekareyi geçmesi olası. Şu anda 12 milyon 958 bin 257 metrekare olan stok içinde İstanbul, % 38’lik paya sahip. Türkiye genelinde kişi başına düşen kiralanabilir alan ise 160 metrekare.

Rapora göre bugün Türkiye’nin 63 ilinde AVM bulunuyor, 18 il ise henüz AVM ile tanışmadı. Önümüzdeki 2 yıllık süreçte 18 ilden 2’sinde AVM açılması bekleniyor. En fazla AVM’nin bulunduğu iller ise 139 adetle İstanbul, 36 adetle Ankara, 27 adetle İzmir.

İstanbul’da otel doluluk oranı 5 yılın rekorunu kırdı

Rapora göre 2018 yılının ilk 2 ayında otellerin doluluk oranı Türkiye genelinde % 61,6, İstanbul ’da ise son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak. % 65,3 oldu. Bu dönemde Türkiye’de ortalama oda fiyatı 58,54 euro, İstanbul’da ise 70,32 euro olarak ölçüldü.

Lojistikte en çok talep gören Tuzla-Gebze ile Esenyurt-Kıraç hattı

Türkiye’nin birincil lojistik pazarı İstanbul-Kocaeli bölgesinde ilk çeyrekte geçtiğimiz yıla göre kiralama işlem hacmi % 54 azaldı. En çok talep gören ana pazarlar ise Anadolu Yakası’nda Tuzla-Gebze hattı, Avrupa’da ise Esenyurt-Hadımköy-Kıraç üçgeni oldu. Dilovası, Yalova, Sakarya ve Çatalca ise depo kulanıcısı firmaların tercih ettiği alternatif alt bölgeler olarak öne çıktı.

2018 yılı ilk çeyrekte GYO endeksi ise 44 bin 515'ten başladığı seyrini, çeyrek sonunda 42 bin 609'dan kapattı. 2017 4. çeyrek itibarıyla GYO piyasa değeri 26,9 milyar TL'ye yükseldi.