‘Kentsel dönüşümde yeşil bina tasarımı zorunlu olmalı'

Gayrimenkul geliştirme ve yatırım yönetimi alanında uzmanlığı bulunan, kentsel dönüşüm ve proje geliştirici firmalara danışmanlık yapan Cre Danışmanlık Kurucu Ortağı ve Şehir Plancısı Gülcemal Alhanlıoğlu, kentsel dönüşümde yeşil binalar ın önemini ve bu alanda yapılması gerekenleri Emlakjet ’e anlattı.

Türkiye’deki ilk Leed yeşil binalı sertifikalı projeler in başında gelen Soyak Holding’in merkez binasının ve bünyesinde 12 bin konut un enerji verimlilği ve yeşil olarak geliştirilmesinde çalışan Alhanlıoğlu, binada yeşil bina standartlarının en başında, yani tasarım noktasında uygulanması gerektiğini, profesyonel bir geliştirici standartları tasarım aşamasında koyduğunda, yeşil binanın toplam maliyet içinde yer kaplamadığını belirtti.

Yeşil binalarda sadece bina içinde enerji ve su tasarrufunun sağlanmadığına, ayrıca çöp ayrıştırması istasyonları, bisiklet park yerleri, malzemelerin uçucu organik bileşik oranlarının düşük olması gibi çevreye duyarlı sistemlerin olduğuna dikkat çeken Alhanlıoğlu, “En büyük fırsat, kentsel dönüşümde. Çünkü eğer kentsel dönüşümle yıkılıp yapılacak 7 milyon riskli konutu çevreye duyarlı, enerji verimliliği olan yeşil bina standartlarına göre yaparsak 2023 yılına kadar enerji ve suda toplam 26 milyar dolarlık tasarruf sağlanacak. Bu Türkiye için çok önemli bir fırsat” diye konuştu.

Yeşil tasarım şartı, dönüşüm yönetmeliklerine konulabilir

Yönetmeliklerin bu alanı kısmen karşıladığını ama yeterli olmadığını kaydeden Alhanlıoğlu, “Bazı imar planları nda uluslararası sertifikaları alındığında teşvik veriliyor ancak daha bütüncül ve kapsamlı uygulamalara ihtiyacımız var. Kentsel dönüşümde ada bazında hatta semt ölçeğinde uygulanacak yeni çıkan mekansal planlama yönetmeliğinn altında belediyelere kentsel tasarım projeleri yapma yetkisi veriliyor, belki bu konu onun altında değerlendirilebilir. Ama standartları koyma ve geliştirme yapılması eksiği var” dedi.

Kamu, dönüşüm alanında geliştiricinin yükünü almalı

Kat karşılığı yöntemiyle yapılan kentsel dönüşüm finansmanında kentsel dönüşümü üstlenecek geliştiriciden ilgili alandaki tüm altyapıyı, sosyal donatıyı, camiyi, yolları yapmasının beklendiğini hatırlatan Alhanlıoğlu, “Bunların hepsi büyük maliyetler ve zaten emsalin yüksek olduğu yerlerde yoğunluklar da yüksek olacağı için maliyetler geliştirici için daha da çoğalıyor. Bu tip alanlarda altyapı yatırımlarını kamunun desteklemesi, sosyal donatı ve yol giibi maliyetleri geliştirici müteahhitin üzerinden alması gerekiyor. Bu olursa geliştirici de tasarım verimliliği gibi konulara yönelebilir. Ama kentsel dönüşüm alanlarında yeşil tasarımla ilgili tasarım zorunluluğu da getirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Alhanlıoğlu, kamu ve özel sektör işbirliğinin finansmandaki önemine dikkat çekerek, kamunun bu noktada egulatif, ara bulucu ve dengeleyici olması gerektiğinin altını çizdi.

Enerjinin % 40’ı, eletriğin % 25’i konutlarda

Alhanlıoğlu’nun verdiği bilgiye göre, Türkiye’de enerjinin yaklaşık % 40’ı konutlarda harcanıyor, tüketilen toplam elektriğin % 25’i ise konutlarda kullanılıyor. Türkiye’de toplam harcanan elektriğin % 5’inin konutlarda sadece aydınlatma amaçlı kullanıldığını da düşünürsek, Türkiye’de konutlarda enerji tüketiminde yapılacak iyileştirmelerle elde edilecek tasarrufun önemi görülüyor. TS 825 Standardı ve “Isı Yalıtım Yönetmeliği” ve “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği”, “Enerji kimlik belgesi” devletin bu alanda başlattığı önemli adımlar. Uluslararası gönüllü yeşil bina sertifikası almaya hak kazanan bina sayısı da her geçen gün artıyor. Yeşil bina sertifikasının sadece gönüllü olarak başvuran projelerde uygulanmasıyla 2023 yılında yaklaşık toplam, 460 milyon $ enerji ve su tasarrufu elde edileceği belirtiliyor. Yıllık 144 milyon kW/h üretim kapasitesi olan bir hidroelektrik santralinin yatırım maliyeti 100 milyon dolar. Buna göre, 2023 yılına kadar olan sürede, gönüllü olan yeşil bina sertifikası ile elde edilecek tasarruf miktar, 4,6 adet 144 milyon kwh/yıl kapasiteli hidroelektrik santrali yatırımı kadar...

Yatırımdan çok ‘ihtiyaca yönelik konut’ dönemi başlıyor

Gayrimenkul sektörünü de değerlendiren Alhanlıoğlu, gayrimenkulü yatırım için alan yatırımcı trendinin diğer yatırım araçlarına yöneldiği bir dönemde olduğumuzu belirterek, şöyle devam etti: “Dövizde ve mevduatta faiz yüksek, bireysel emeklilik sistemi güçlü bir şekilde kuruldu, bireysel emeklilik sisteminin gayrimenkul yatırım fonları üzerinden gayrimenkul yatırımı yapma sistemleri bir fırsat, kiraların yükseliş trendinde olmaması da yatırımın konut üzerinden çekilme trendinin sebepleri. Bu şu anlama geliyor: Sektör ihtiyaç sahiplerine göre yeniden şekil alıyor. Yani tasarımların, yapıların, lokasyonun, dizaynların, ürünlerin son halinin son kullanıcıya uygun olarak yeniden organize edilmesi, önümüzdeki dönemin en yeni trendi ve yeni normali. Oturum için tasarımlar gündeme gelecek. Türk halkının % 50’si orta gelirli ve fiyatların da buna göre şekil alması şart.”

Emlakjet Haber - Nihal Yuvacan